نکات طلایی برای کاشت اسفناج در فصل پاییز

اسفناج یکی از سبزیجات پرخاصیت و پرمصرف است و از جمله گیاهان سرمادوست شناخته می‌شود که در فصل پاییز کشت می‌شود. کشاورزانی که اقدام به کاشت اسفناج می‌کنند دوست دارند محصول باکیفیت و در حجم بالا داشته باشند که برای این کار نیاز به رعایت نکاتی مانند انتخاب بذر مناسب است. در این مقاله به ارائه نکات و تکنیک‌هایی برای کاشت موفق اسفناج در فصل پاییز می‌پردازیم.

همانطور که می‌دانید اسفناج از سبزیجات سرمادوست است و در هوای سرد به خوبی رشد می‌کند، بهترین اقلیم برای کشت اسفناج اقلیم‌های سرد و خنک است که اگر در دمای ۱۸ الی ۲۰ درجه سانتیگراد اقدام به کشت این گیاه کنید بهترین بازدهی را خواهد داشت. البته توجه داشته باشید دمای ناحیه کشت نباید کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد باشد، در این صورت رشد گیاه کند می‌شود. با این که اسفناج در برابر دما‌های پایین مقاوم است اما سرمای شدید بر روی کیفیت برگ آن تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود اندازه و نرمی برگ کاهش پیدا کند؛ بنابراین یکی از دلایلی که باعث می‌شود کاشت اسفناج در پاییز مهم باشد شرایط دمایی مطلوب است که باعث می‌شود برگ‌های اسفناج طعم بهتری پیدا کنند.

در فصل پاییز دما رو به کاهش می‌رود و اسفناج تحت تاثیر تنش‌های گرمایی قرار نمی‌گیرد. یکی از شرایط کاشت اسفناج تامین نور موردنیاز است، برگ‌های اسفناج باید در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرند تا بتوانند بازدهی مناسبی داشته باشند. گیاه اسفناج روزانه بین ۶ الی ۸ ساعت باید نور خورشید دریافت کند که این میزان نور در پاییز قابل دریافت است. گیاهان در فصل تابستان بیشتر از مقادیر گفته شده نور دریافت می‌کنند که شدت بیشتری دارد و برای برگ‌های اسفناج مناسب نیست.

همچنین بارش‌ها در پاییز کمک می‌کند تا گیاهان اسفناج به طور طبیعی آبیاری شوند و هزینه‌های تولید کاهش پیدا ‌کنند. از دیگر دلایل کاشت اسفناج در پاییز کاهش حمله آفات و بروز بیماری‌ها است، در این زمان بسیاری از آفات به خواب می‌روند و گیاه از سلامت بیشتری برخوردار خواهد بود. در صورتی که اسفناج را در فصل پاییز بکارید می‌توانید در اوایل بهار محصول را برداشت کنید و نیاز بازار را زودتر برطرف نمایید.

برای کاشت اسفناج در اولین قدم باید بذر مناسبی انتخاب کنید؛ زیرا به افزایش بازدهی محصول بسیار کمک می‌کند. اولین نکته‌ای که برای انتخاب بذر اسفناج برای کاشت پاییزه باید در نظر بگیرید مقاومت بذر در برابر کاهش تدریجی دما است که باید مقاومت خوبی داشته باشند. همچنین بذرهایی که به زمان رسیدگی کوتاه‌تری نیاز دارند مناسب‌تر هستند و پیش از فرارسیدن سرما می‌توان آنها را برداشت کرد.

انواع گوناگونی از بذرهای اسفناج وجود دارند که شامل بذر اسفناج معمولی، بیبی اسفناج و اسفناج رونده مالابار هستند. برای کاشت اسفناج می‌توانید از دو روش بذرپاشی خطی و دستی استفاده کنید، اگر متراژ زمین کم است به‌صورت دستی عملیات بذرپاشی را انجام دهید؛ ولی در مزارع بزرگ با تجهیزاتی مانند ماشین بذرپاش اقدام به کاشت نمایید. روش کاشت، نوع خاک و نوع بذر تعیین‌کننده میزان بذر مصرف شده هستند، در کشت خطی برای هر هکتار حدود ۱۰ الی ۱۵ کیلوگرم بذر اسفناج نیاز است اما در کشت دستی به ۱۵ الی ۲۰ کیلوگرم بذر اسفناج برای کشت نیاز خواهد بود.

البته اگر شرایط مناسبی برای رشد گیاه فراهم باشد می‌توانید از بذر بیشتری استفاده کنید. برای کاشت بذر اسفناج در گلخانه در هر مترمربع حدود ۲ الی ۴ گرم بذر نیاز است. در روش خطی ردیف‌ها به فاصله ۳۵ الی ۴۵ سانتی‌متر از یکدیگر قرار دارند و فاصله بوته‌ها از یکدیگر نیز حدود ۳۰ الی ۴۰ سانتی‌متر باید باشد. دوره رشد اسفناج حدود ۴۰ الی ۵۰ روز است و می‌توان در سال چندین بار آن را کشت و برداشت کرد. نحوه کاشت بذر اسفناج به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌شود که عبارتند از:

خاک را با کود دامی پوسیده، کودهای آلی و منابع نیتروژن و ماسه ترکیب کنید تا شرایط ایده‌آلی برای رشد بذر به وجود آید، توجه داشته باشید اسفناج روزانه ۶ الی ۸ ساعت نور مستقیم خورشید نیاز دارد که باید مکان مناسبی برای آن فراهم کنید. همچنین در نظر داشته باشید مکانی را انتخاب کنید که بتوانید آن را تهویه کنید، سپس تا عمق ۳۰ سانتی‌متر خاک را شخم بزنید و خاک را زیر و رو کرده و ردیف‌هایی با فاصله ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر از یکدیگر ایجاد کنید. بذرها از یکدیگر نیز باید ۵ سانتی‌متر فاصله داشته باشند و در چاله‌هایی با عمق ۵/۱ تا ۵/۲ سانتی‌متر قرار بگیرند. با توجه به نوع آب و هوای منطقه در هفته ۲ الی ۳ مرتبه گیاهان را آبیاری کنید و مواظب باشید که بذرها حین آبیاری جابه‌جا نشوند.

در این روش برای کاشت بذر اسفناج باید در ظرف مناسب مانند یک گلدان عملیات کاشت را انجام دهید. به این ‌منظور از گلدان‌های سوراخ‌دار استفاده کرده و یا ته ظرف‌ها را سوراخ کنید و در کف آن یک لایه نازک سنگریزه قرار دهید. برای آن که رطوبت خاک در روزهای سرد حفظ شود تا زمانی که بذرها شروع به جوانه‌زنی کنند روی گلدان یک پلاستیک شفاف سوراخ‌دار بکشید.

از مراحل مهم برای کاشت اسفناج آماده‌سازی زمین و خاک است که بر روی کیفیت و عملکرد محصول تاثیر زیادی خواهد داشت. ابتدا باید مکان مناسبی را انتخاب کنید که روزانه حداقل ۳ ساعت نور خورشید را دریافت کند، خاک رسی و شنی بهترین خاک برای کاشت اسفناج است که نباید خیلی سنگین و نباید خیلی سبک باشد. برای مثال خاک‌های سنگین و آهکی مانع از رشد ریشه‌ها می‌شوند، ph مناسب خاک اسفناج باید مقداری اسیدی تا خنثی و بین ۶.۵ تا ۷ باشد.

زمین را از وجود علف‌های هرز، زباله‌ها و سنگ‌ها پاک کنید و اجازه ندهید که علف‌های هرز با گیاهان اسفناج رقابت کنند. زمین کشت باید رطوبت مناسبی داشته و از نیتروژن کافی برخوردار باشد، می‌توانید برای تقویت زمین از کودهای آلی و دامی پوسیده استفاده کنید. استفاده از کود نیتروژن نیز در تقویت رشد برگ‌های اسفناج بسیار موثر است، با استفاده از بیل یا تجهیزات دیگر زمین را به طور عمیق شخم بزنید تا تهویه خاک بهبود یابد و مواد مغذی بتوانند با خاک ترکیب شوند.

پس از شخم‌زنی و افزودن مواد مغذی به زمین چاله‌هایی با عمق یک و نیم تا دو و نیم سانتی‌متر حفر کنید و در هر ۳۰ سانتی‌متر حدود ۱۲ الی ۱۵ بذر اسفناج بکارید. گیاهان باید حدود ۷ تا ۱۳ سانتی‌متر از یکدیگر فاصله داشته باشند که در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوا پس از ۵ الی ۱۰ روز شروع به جوانه‌زنی می‌کنند.

زمان مناسب برای کاشت اسفناج پاییزه در هر یک از اقلیم‌ها متفاوت است، اگر در مناطق گرمسیر قصد کاشت اسفناج دارید باید در اواسط پاییز و زمستان اقدام به این کار کنید؛ زیرا روزها طولانی هستند و گرمای بیش از حد بر عملکرد محصولات تاثیر می‌گذارد. شمال کشور از رطوبت و دمای مناسب برای رشد گیاه اسفناج برخوردار است و بهترین زمان برای کاشت آن اوایل بهار و اواخر تابستان خواهد بود. بهترین زمان برای کاشت اسفناج پاییزه اواخر شهریور تا اوایل آبان است، در این زمان دمای هوا بین ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتیگراد قرار دارد و قبل از آن که سرما فرا برسد می‌توان محصولات را برداشت کرد.

آبیاری دقیق و اصولی گیاهان اسفناج از دیگر مراحل مهم است که بلافاصله پس از کاشت بذر باید انجام شود تا شروع به گلدهی کنند. با آبیاری دقیق میزان محصول افزایش پیدا می‌کند و از تاخیر گلدهی جلوگیری خواهد شد. اسفناج از آن دسته گیاهانی است که به رطوبت بالای خاک نیاز دارد و در هفته حدود ۲۵ الی ۳۵ لیتر باید آبیاری شود. در واقع خاک کشت باید همیشه مرطوب باشد؛ اما از آبیاری بیش از حد جلوگیری کنید؛ زیرا ریشه‌ها دچار پوسیدگی می‌شوند و گیاه از بین می‌رود.

کافی است تا عمق ۲ الی ۳ سانتی‌متری خاک را مرطوب نگه دارید، صبح زود بهترین زمان برای آبیاری است و جذب آب توسط گیاه بهتر انجام می‌شود. در مناطقی که بارندگی وجود دارد نیازی به آبیاری نیست که به این صورت می‌توان در هزینه‌های تولید صرفه‌جویی کرد. از مراقبت‌های بعد از کاشت اسفناج کنترل علف‌های هرز را می‌توان نام برد که به رقابت با گیاهان اسفناج می‌پردازند.

باید به طور منظم علف‌های هرز را از بین ببرید که برای این کار می‌توانید از مالچ استفاده کنید. حین رشد گیاهان از کودهای نیتروژنی استفاده کنید که در افزایش کمیت و کیفیت برگ‌های اسفناج بسیار تاثیر دارد. گیاهان اسفناج که به خوبی تغذیه می شوند، علاوه بر حفظ بنیه گیاه، برگ های بزرگتری تولید می کنند. حمله آفات و بروز بیماری‌ها از جمله مشکلاتی هستند که اسفناج را مانند سایر گیاهان درگیر می‌کنند؛ بنابراین یکی از نکات مراقبتی بررسی برگ‌های اسفناج به طور منظم است. همچنین در صورتی که هر گونه علائم مشاهده کردید می‌توانید با کارشناسان باغبون از طریق انجمن باغبون بگیرید و با دریافت مشاوره‌های تخصصی با استفاده از سموم مناسب آفات را برطرف کنید. شته‌ها و کرم‌ها از مهم‌ترین آفات اسفناج هستند که برگ گیاه را مورد هدف قرار می‌دهند.

پرورش و نگهداری از گیاه اسفناج بسیار راحت است و با تامین نور، آبیاری منظم و کنترل علف‌های هرز می‌توان به راحتی از آن نگهداری کرد. با این حال با انجام اقداماتی می‌توان بازدهی محصول را افزایش داد، برای مثال اگر اسفناج را در اقلیم گرمسیر کاشته‌اید و با گرمای تابستان مواجه شده‌اید بهتر است محصولات بلندی بکارید تا از بوته‌های اسفناج در برابر نور شدید خورشید محافظت کنند.

لوبیا بوته‌ای و لوبیای چوبی از جمله گیاهانی هستند که سایه مناسبی برای گیاهان اسفناج به همراه دارند و به رشد اسفناج کمک می‌کنند. سرمای بیش از حد نیز باعث کند شدن رشد محصول می‌شود که برای حل مشکل می‌توانید از مالچ پاشی زمستانه خاک استفاده کنید. در صورت امکان نیز می‌توانید گیاهان را به گلخانه انتقال دهید تا در برابر سرما محافظت شوند، همانطور که اشاره شد علف‌های هرز از مهمترین مشکلاتی هستند که به رقابت با گیاهان اسفناج می‌پردازند و مواد مغذی موجود در خاک را جذب می‌کنند.

یکی از روش‌های نگهداری این گیاه از بین بردن علف‌های هرز اطراف بوته اسفناج است، به این ترتیب باید خاک را مرطوب نگه دارید و با روش‌هایی مانند مالچ پاشی و یا وجین دستی علف‌های هرز را از بین ببرید. از دیگر روش‌های نگهداری اسفناج هرس کردن برگ‌های زرد و آفت‌زده است، پس از جدا کردن برگ‌های آفت‌زده و پلاسیده با استفاده از صابون‌های حشره‌کش مناسب و یا سموم ارگانیک بدون دوره کارنس آن‌ها را از بین ببرید.

برداشت اسفناج یک مرحله حیاتی و مهم است که باید در مناسب‌ترین زمان برداشت را انجام دهید تا گیاهان از بالاترین کیفیت برخوردار شوند. معمولاً پس از ۶ الی ۸ هفته از کاشت اسفناج زمان برداشت آن فرا می‌رسد که در این زمان ارتفاع گیاهان به حدود ۷ الی ۱۰ سانتی‌متر می‌رسد. بوته‌های اسفناج معمولاً دارای ۵ الی ۶ برگ بوده و تا زمانی که تازه هستند و پیش از رشد سنبله گل باید چیده شوند، در غیر این صورت برگ‌های اسفناج تلخ می‌شوند و بازارپسندی خوبی نخواهند داشت.

یکی از روش‌های برداشت گیاهان اسفناج این است که برگ‌های آن را از بالا و تا حدود دو و نیم سانتی‌متر جدا کنید، این روش برداشت کمک می‌کند اسفناج دوباره رشد کرده و شروع به جوانه‌زنی کند. در روش دیگر تنها برگ‌های بزرگ را جدا کنید و کاری به ساقه نداشته باشید، این کار نیز باعث افزایش تولید اسفناج و دریافت سبزیجات جدیدتر خواهد شد. اسفناج باید در کمتر از یک هفته مصرف شود و اگر می‌خواهید به مدت طولانی‌تری از آن استفاده کنید باید آن را خشک کرده و به‌صورت پودر استفاده کنید.

اسفناج یکی از گیاهان سرمادوست با رشد سریع و آسان است که در مقاله امروز شرایط مناسب برای رشد و نحوه کاشت آن را توضیح دادیم. گیاه اسفناج نیاز به نگهداری و هزینه‌های خاصی ندارد و با برداشت آن چندین بار در طول سال می‌توانید درآمد خوبی کسب کنید. اگر برای کاشت اسفناج به اطلاعات بیشتری نیاز دارید از طریق اپ و سایت باغبون با کارشناسان ارتباط برقرار کنید. از جمله خدمات باغبون تشخیص عوامل خسارت‌زای آفات و بیماری‌ها و ارائه راهکارهای مناسب برای مقابله با آنها است که در افزایش عملکرد و بازدهی محصول نقش موثری دارد.

مقاومت در برابر سرما و زمان رسیدگی کوتاه

بهترین زمان برای کاشت اسفناج پاییزه اواخر شهریور تا اوایل آبان است.

حین رشد گیاهان از کودهای نیتروژنی استفاده کنید.

معمولا پس از ۶ الی ۸ هفته از کاشت اسفناج زمان برداشت آن فرا می‌رسد و در این زمان ارتفاع گیاهان به حدود ۷ الی ۱۰ سانتی‌متر می‌رسد.