بیماری‌ها و آفات بادمجان + راه‌های مقابله و درمان
بادمجان از محصولات کشاورزی پرمصرف است که در بازار ایران اهمیت ویژه‌ای دارد. بادمجان نسبت به بسیاری از محصولات در برابر بیماری‌ها مقاوم‌تر است؛ اما همچنان آفات و بیماری‌هایی به آن خسارت وارد می‌کنند. تشخیص آفات بادمجان و بیماری‌های آن برای کشاورزان بسیار مهم است و می‌تواندن به این صورت محصولات خود را از آسیب‌های احتمالی نجات دهند. در ادامه مقاله همراه ما باشید تا با انواع آفات و بیماری‌های بادمجان آشنا شوید و راه‌های مقابله و درمان آنها را بیاموزید.
برخی از رایج ترین آفات بادمجان عبارتند از:
از آفات مهم و اصلی بادمجان می‌توان به سوسک بادمجان اشاره کرد که در بین گونه‌های سوسک اندازه کوچکی دارد و طول بدن آن به ۱۰ میلی‌متر می‌رسد. سوسک بادمجان دارای بدنی به رنگ بنفش تیره و سیاه است و روی بدن خود خطوط سفید عرضی دارد. این آفت با تغذیه از برگ‌ها و ساقه‌های بادمجان موجب خسارت می‌شود و لاروهای آن با تغذیه از برگ بادمجان باعث خشک شدن آنها می‌شوند. در واقع این آفت در تمام مراحل زندگی خود به بادمجان آسیب وارد می‌کند و باعث ضعف رشد درخت و عملکرد آن می‌شود.
یکی از روش‌های موثر برای م قابله و پیشگیری از حمله این آفت استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی است. استفاده از دشمنان طبیعی مانند حشرات شکارگر و استفاده از گیاهان میزبان برای جذب سوسک‌ها راه‌هایی برای مقابله و حفظ سلامت درخت بادمجان هستند.
کرم برگ‌خوار بادمجان از مهمترین آفات بادمجان شناخته می‌شوند که دارای بدن سیاه هستند. این حشرات از برگ‌های بادمجان تغذیه می‌کنند و با مکیدن شیره گیاهی باعث ضعف رشد و عملکرد گیاه می‌شوند. این آفت می‌تواند در تمام مراحل زندگی خود باعث خسارت بادمجان شود و از علائم خسارت آن می‌توان به سوراخ‌شدگی برگ‌ها به شکل توری و سوراخ شدن میوه‌ها اشاره کرد. کرم برگ‌خوار به‌صورت شبانه فعالیت می‌کند و روزها درون خاک یا بین ساقه بادمجان استراحت می‌نماید.
برای مبارزه با لاروهای برگ‌خوار پس از برداشت محصول از یخ آب زمستانه استفاده کنید. راه‌های دیگر برای مبارزه با این آفت استفاده از تله‌های فرمانی، استفاده از دشمنان طبیعی مانند زنبورهای براکون و استفاده از سموم شیمیایی مانند افوریا و آوانت هستند.
از آفات مهم دیگر بادمجان مگس مینوز است که می‌تواند خسارات زیادی را به گیاه وارد کند. این حشره هنگام زمستان به شکل شفیره درون خاک زندگی می‌کند که ابتدا زرد رنگ و سپس به قهوه‌ای تیره تبدیل می‌شوند. حشرات بالغ مینوز حداکثر ۱۸ روز زنده می‌مانند و درون بافت برگ و زیر اپیدرم تخم‌گذاری می‌کنند. با تخم‌گذاری به ایجاد دالان‌های مارپیچ در برگ‌ها توسط حشرات بالغ پرداخته می‌شود و از این رو خسارت خود را به گیاه وارد می‌کنند. لاروها با نابودی مزوفیل برگ و کاهش میزان فتوسنتز خسارت اصلی را به بادمجان وارد می‌کنند و باعث کاهش عملکرد محصول می‌شوند. لاروهای مینوز درون برگ‌ها دالان به وجود می‌آورند و با تغذیه از آنها باعث ریزش برگ‌ها می‌شوند. در پی ریزش برگ‌ها میوه‌های بادمجان آفتاب‌سوخته می‌شوند و در صورتی که برگ‌ها و شاخه‌ها زخمی باشند می‌توانند زمینه را برای ورود عوامل بیماری‌زا به درخت فراهم کنند.
استفاده از توری‌های ضد حشره، نصب کارت‌های چسبناک زرد، استفاده از زنبورهای پارازیتوئید و استفاده از سموم آبامکتین و سیرومازین در صورت افزایش جمعیت آفت برای مقابله این حشره موثر هستند.
از دیگر آفات درخت بادمجان مگس سفید بادمجان است که آن را با سفید بالک نیز می‌شناسند. این حشره بسیار ریز به رنگ سفید است و سطوح مختلف گیاه مانند برگ‌ها را می‌پوشاند. این حشره در بسیاری از مناطق ایران وجود دارد و زمانی که هوا بسیار گرم است؛ مانند تابستان فعالیت بیشتری دارد. این مگس‌ها بیشتر در گلخانه‌ها رایج هستند و از برگ‌های گیاه تغذیه می‌کنند. حشرات بالغ و پوره‌های مگس سفید از شیره گیاهی تغذیه می‌کنند و باعث ضعف و زردی گیاه می‌شوند. در اثر تغذیه این حشرات در پشت برگ بادمجان عسلک به وجود می‌آید و باعث جذب قارچ‌ها و باکتری‌ها و در نهایت بروز انواع بیماری‌ها خواهد شد.
نصب کارت‌های چسبنده زرد، از بین بردن علف‌های هرز اطراف مزارع، استفاده از توری‌های ضد حشره در گلخانه‌ها، استفاده از شکارچیان طبیعی مانند بالتوری سبز، زنبور پارازیتوئید، کفشدوزک‌های شکارگر و استفاده از سموم استارکل، افوریا، آکتارا، ابرون و موسپیلان تاثیر زیادی در مقابله و مبارزه با این حشره دارند.
برخی از آفات خسارات بیشتری را به گیاه وارد می کند که عبارتند از:
از مهمترین آفاتی که باعث ضعف و کاهش عملکرد درختان بادمجان می‌شود پشه سبز است. ا ین پشه به شکل حشره کوچک با بال‌های سبز روشن است که به برگ‌ها و ساقه‌های بادمجان حمله می‌کند. لاروهای این حشره بر روی برگ‌ها مستقر می‌شوند و با مکیدن شیره گیاهی باعث ضعف و زرد شدن برگ‌ها می‌شوند. پشه‌های بالغ با حمله به برگ‌ها و گل‌های بادمجان از بافت‌های گیاهی آنها تغذیه می‌کنند و عملکرد گیاه را بسیار کاهش می‌دهند. این حشره به دلیل انتقال ویروس‌های مختلف به گیاهان بسیار خطرناک است و می‌تواند خسارات زیادی را به بار آورد.
برای مقابله و مقابله با پشه سبز بادمجان از آفت‌کش‌های شیمیایی و دشمنان طبیعی مانند حشرات کارگر، پستانداران کوچک و دنباله‌داران استفاده کنید.
از آفت‌های بسیار خطرناک که علاوه بر بادمجان به بسیاری از محصولات باغی و زراعی حمله می‌کند آفت تریپس است. تریپس حشره کوچکی است که با تغذیه از شیره گیاهی برگ‌ها خسارات زیادی را به بادمجان وارد می‌کنند. تریپس را می‌توان به‌عنوان آفت برگ بادمجان به شمار آورد و اگر تغذیه با تراکم بالا صورت بگیرد برگ‌های گیاه را به طور کامل خشک می‌کند. تریپس بادمجان روی گل‌ها و برگ‌ها لکه‌های زرد به وجود می‌آورد و با تغذیه شیره گیاهی مانع از رشد بافت‌های گیاه می‌شود. تریپس هنگام گلدهی رشد طبیعی گیاه را دچار اختلال می‌کند و باعث خرابی و بدشکلی غنچه و میوه‌ها می‌شود. کاهش بار محصول و ریزش گل‌ها از دیگر علائم خسارت این حشره هستند.
استفاده از دشمنان طبیعی و شکارگرها، هرس مناسب، استفاده از کارت‌های چسبنده آبی، تغذیه گیاه با کودهای سیلیکات پتاسیم، استفاده از مالچ منعکس‌کننده در کف مزرعه و استفاده از سموم شیمیایی کنفیدور، ابرون و استینگر راهکارهای مناسب جهت مقابله و پیشگیری از حمله این آفت هستند.
علاوه بر آفات بیماری هایی سبب آسیب به گیاه می شوند که عبارتند از:
از بیماری‌های مهمی که بادمجان را درگیر می‌کند بلایت یا سوختگی فوموپسیس است که قارچی با همین نام به‌عنوان عامل بروز آن معرفی می‌شود. این قارچ با حمله به نشاهای جوان بر روی ساقه‌های پایینی بادمجان لکه‌های قهوه‌ای به وجود می‌آورد و موجب مرگ گیاه می‌شود. این بیماری در گیاهان مسن‌تر بر روی برگ‌های پایینی و ساقه لکه‌های گرد نامنظم ایجاد می‌کند که به رنگ خاکستری و قهوه‌ای دیده می‌شوند. به‌مرور لکه‌ها بزرگ و به هم پیوسته می‌شوند و در نهایت برگ‌ها می‌ریزند. علائم بیماری بر روی میوه‌ها به شکل لکه‌های نرم فرورفته با رنگ قهوه‌ای روشن و به شکل بیضی ظاهر می‌شوند که در نهایت منجر به پوسیدگی نرم اسفنجی بادمجان خواهند شد. این قارچ در آب و هوای خشک میوه‌ها را مومیایی و چروکیده می‌کند.
استفاده از ارقام مقاوم، استفاده از بذرهای سالم، حذف قسمت‌های آلوده گیاه، ایجاد تناوب زراعی ۳ تا ۴ ساله، مالچ گذاری و استفاده از قارچ‌کش‌های مناسب برای رفع و درمان این بیماری بسیار موثر هستند.
قارچ اسکلروتینیا مینور باعث بروز بیماری بوته میری اسکلروتینایی در بادمجان می‌شود. قارچ عامل بیماری ساقه اصلی و شاخه‌های فرعی را درگیر می‌کند و از طریق زخم و صدمات مکانیکی وارد گیاه می‌شود. علائم این بیماری به شکل لکه‌های آب سوخته با رنگ قهوه‌ای روشن در نزدیکی سطح زمین ظاهر می‌شود. این نوع قارچ در مناطق گرم و خشک گسترش پیدا می‌کند و در اثر پوسیدگی نرم باعث از بین رفتن گیاه می‌شود و گیاهان در اثر این بیماری پژمرده و نابود خواهند شد.
میوه‌های آلوده نیز در سطح نزدیک به خاک ابتدا پوسیده و سپس آبکی می‌شوند. قارچ عامل بیماری اسکلروت‌های خود را درون حفره‌های میوه و مغز ساقه قرار می‌دهد و باعث سیاه شدن بافت آنها می‌شود. رطوبت بالا و دمای ۱۵.۵ الی ۲۱ درجه سانتیگراد شرایط مطلوبی برای رشد این قارچ هستند.
روش‌های پیشگیری و مقابله این بیماری شامل عدم آبیاری بارانی، ضدعفونی کردن خاک، کشت در خاک‌های با زهکشی مناسب، غرقاب کردن زمین به مدت ۲۳ تا ۴۵ روز، استفاده از کودهای دامی و رعایت تناوب زراعی با محصولات غیر میزبان هستند.
لکه برگی از بیماری‌های قارچی بادمجان به شمار می‌رود که علائم خود را روی برگ‌ها، دم‌برگ‌ها و ساقه‌های گیاه به وجود می‌آورد. این علائم به شکل لکه‌های کلروتیک گرد یا بیضی با اندازه کوچک هستند که به طور نامنظم گسترش می‌یابند. در میان لکه‌ها اشکال خاکستری روشن با هاله قهوه‌ای تیره ایجاد می‌شود که شبیه به چشم قورباغه هستند. لکه‌ها به‌تدریج خشک می‌شوند و میان آنها توخالی خواهد شد. در صورت گسترش این بیماری اندازه میوه‌ها کوچک می‌شود و برگ‌ها ریزش پیدا می‌کنند. قارچ عامل بیماری توسط باد، باران، آب آبیاری و ادوات کشاورزی به گیاهان سالم منتقل می‌شود و شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب برای رشد آن بسیار مناسب هستند.
روش‌های مقابله و درمان این بیماری شامل استفاده از نشا سالم، جمع‌آوری و سوزاندن بقایای آلوده، حذف برگ‌های آلوده، مقابله علف‌های هرز، جلوگیری از آبیاری بیش از حد، تغذیه مناسب و ایجاد تهویه با افزایش فاصله بین گیاهان هستند.
از دیگر بیماری‌های مهم و قارچی بادمجان بیماری سفیدک پودری یا سطحی است که موجب خسارت می‌شود. علائم خسارت این بیماری به شکل لکه‌های زرد رنگ روی سطح برگ‌ها، میوه‌ها و ساقه‌ها ظاهر می‌شوند. در صورت گسترش بیماری لکه‌ها توسط پودر سفید رنگ پوشانده می‌شوند و برگ‌ها لوله‌ای می‌شوند و در نهایت برگ‌ها چروکیده و خشک خواهند شد.
از مهمترین راه‌های مقابله و درمان بیماری سفیدک پودری بادمجان می‌توان به تهویه مناسب، حذف علف‌های هرز، تنظیم آبیاری، استفاده از ارقام مقاوم، مقابله رطوبت در گلخانه، مصرف کودهای ازته به اندازه، استفاده از کودهای حاوی فسفیت پتاسیم و استفاده از سموم موثر مانند پنکونازول اشاره کرد.
قارچ فوزاریوم باعث ایجاد بیماری پژمردگی فوزاریومی در بادمجان می‌شود. علائم این بیماری در اندام‌های پایینی گیاه ظاهر می‌شود و در شاخه‌های پایینی شاهد پژمردگی و زردی خواهید بود. اگر بیماری گسترش پیدا کند برگ‌ها به قهوه‌ای تغییر رنگ می‌دهند و لکه‌های نکروز روی آنها به وجود می‌آیند و سپس از بوته‌ها آویزان می‌شوند.
اگر ریشه‌ها و ساقه‌ها را برش دهید مشاهده خواهید کرد که در بافت آوندی نوارهای قهوه‌ای به وجود آمده است. دمای ۲۸ درجه سانتیگراد سرعت رشد قارچ عامل بیماری را افزایش می‌دهد و توسط آب آبیاری و ادوات کشاورزی به گیاهان سالم منتقل می‌شود.
روش‌های مختلفی برای درمان و مقابله این بیماری وجود دارند که شامل استفاده از ارقام مقاوم، ضدعفونی کردن خاک و بذرها، شخم عمیق خاک گلخانه، جلوگیری از آبیاری بیش از حد، رعایت بهداشت گلخانه، حذف بقایای گیاهی آلوده، مقابله رطوبت و دمای گلخانه و استفاده از سموم موثر مانند یونیفرم و فوزتیل آلومینیوم هستند.
قارچ‌های ورتیسیلیوم با حمله به بادمجان و سایر گیاهان مانند خیار، فلفل، سیب زمینی و هندوانه باعث ایجاد خسارت می‌شوند. این بیماری با حمله‌ور شدن به برگ‌های گیاه باعث تغییر رنگ برگ به قهوه‌ای و پژمردگی آن می‌شود. شکل زردی برگ‌ها توسط این بیماری به‌صورت V است و از این روش می‌توانید آن را تشخیص دهید. کوتولگی بوته‌های آلوده و کاهش تولید میوه از دیگر علائم خسارت این بیماری هستند. با بریدن ساقه‌های آلوده می‌توانید تیره شدن بافت آوندی را مشاهده کنید. در صورت آلوده شدن گیاه پس از تشکیل میوه، گل‌ها و میوه‌ها پژمرده می‌شوند و می‌ریزند. ریشه و طوقه از دیگر اندام‌های گیاه هستند که توسط این بیماری پوسیده می‌شوند. آب و هوای مرطوب و دمای ۲۱ تا ۲۵ درجه سانتیگراد از شرایط مساعد برای رشد قارچ عامل بیماری هستند.
با روش‌هایی مانند ضدعفونی و آفتاب دهی خاک، استفاده از ارقام مقاوم، رعایت تناوب زراعی با گیاهان غیر میزبان، از بین بردن بقایای گیاهی پس از برداشت محصول و تهیه برنامه غذایی مناسب می‌توانید به مقابله و درمان این بیماری بپردازید.
از جمله بیماری‌های بادمجان می‌توان پژمردگی باکتریایی را نام برد که عامل آن باکتری Ralstonia solanacearum است. علائم اولیه بیماری به شکل پژمردگی در یک یا دو برگ ظاهر می‌شود و اگر بیماری گسترش پیدا کند پژمردگی به برگ‌های دیگر سرایت می‌نماید و در حالی که ساقه سالم است گیاه می‌افتد. عامل باکتری نیز می‌تواند ساقه‌ها را درگیر کند و در قسمت‌های پایینی آنها لکه‌های تیره قهوه‌ای به وجود می‌آیند و در این صورت از آنها مایع چسبناکی خارج می‌شود. باکتری عامل بیماری در خاک زندگی می‌کند و روی ریشه‌ها و سایر بقایای گیاهی مستقر می‌شود. این باکتری به‌وسیله عملیات زراعی مانند پیوند و تغذیه از طریق زخم به گیاه وارد می‌شود و رطوبت و درجه حرارت بالا شرایط مناسبی برای رشد آن هستند.
استفاده از واریته‌های مقاوم، جلوگیری از کاشت در خاک‌های آلوده، کشت بر روی پشته، رعایت تناوب زراعی ب ا گیاهان غیر میزبان و زهکشی مناسب خاک روش‌های پیشگیری و مقابله این بیماری هستند.
بادمجان از محصولات زراعی پرتقاضا است و مانند بسیاری از گیاهان دیگر در معرض حمله آفات و بیماری‌ها قرار می‌گیرد. باغداران و کشاورزان عزیز از طریق اپ و سایت باغبون می‌توانند به روش تشخیص آفت بادمجان پی ببرند و با مشورت مشاورین متخصص راهکارهای مناسب جهت مقابله و درمان بیماری‌ها را دریافت نمایند. از طریق راه‌های ارتباطی موجود در سایت با کارشناسان ما تماس بگیرید و محصولات را با بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت تهیه کنید.
پشه سبز بادمجان و تریپس بادمجان
استفاده از دشمنان طبیعی و شکارگرها، هرس مناسب، استفاده از کارت‌های چسبنده آبی، تغذیه گیاه با کودهای سیلیکات پتاسیم، استفاده از مالچ منعکس‌کننده در کف مزرعه و استفاده از سموم شیمیایی کنفیدور، ابرون و استینگر راهکارهای مناسب جهت مقابله و پیشگیری از حمله این آفت هستند.
بیماری بلایت فوموپسیس، بیماری بوته میری اسکلروتینایی، بیماری لکه برگی، بیماری سفیدک پودری، بیماری پژمردگی فوزاریومی، بیماری ورتسیلیومی، بیماری پژمردگی باکتریایی بادمجان
استفاده از ارقام مقاوم، ضدعفونی کردن خاک و بذرها، شخم عمیق خاک گلخانه، جلوگیری از آبیاری بیش از حد، رعایت بهداشت گلخانه، حذف بقایای گیاهی آلوده، مقابله رطوبت و دمای گلخانه، استفاده از سموم موثر مانند یونیفرم و فوزتیل آلومینیوم