بیماری‌ها و آفات هلو + راه‌های مقابله و درمان

هلو از میوه‌های تابستانی لذیذ و خوشمزه است و در بسیاری از مناطق ایران به طور عمده کشت می‌شود. هلو را می‌توان از میوه‌های آسیب‌پذیر به شمار آورد که همواره مورد حمله آفات و بیماری‌ها قرار می‌گیرد. برای جلوگیری از خسارات جبران‌ناپذیر به باغات هلو باید نسبت به تشخیص آفات و بیماری‌های آن آگاه باشید و با روش‌های موثر با آنها مقابله کنید. در مقاله امروز همراه ما باشید تا بیماری‌ها و آفات هلو همراه با راه‌های مقابله و درمان را مورد بررسی قرار دهیم.

رایج ترین آفات هلو که سبب آسیب درخت می شوند عبارتند از:

شته هلو یکی از رایج‌ترین و مهم‌ترین آفات درخت هلو است که به بسیاری از گیاهان زراعی و باغات نیز حمله می‌کند. این شته‌ها به طور پراکنده روی شاخه‌های جوان ظاهر می‌شوند. این حشره درون قاعده جوانه‌های هلو تخم‌گذاری می‌کند و در اواسط فروردین تخم‌ها باز می‌شوند. سپس حشرات به سمت برگ‌ها حرکت می‌کنند و با تغذیه از آنها باعث پیچیدگی برگ‌ها می‌شوند. شته‌ها را می‌توانید در سطح زیرین برگ‌ها مشاهده کنید که کلونی‌های انبوهی را به وجود می‌آورند. علاوه بر پیچیدگی برگ، توقف رشد عمومی درخت و کاهش کیفیت و کمیت محصول از علائم خسارت این آفت هستند. در صورت حمله شدید شته‌ها برگ‌های درخت زرد شده و تغییر شکل می‌دهند. شته از بابت توانایی انتقال بسیاری از بیماری‌های ویروسی اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا بر روی محل‌هایی که از آن تغذیه کرده عسلک تولید می‌کند.

استفاده از دشمنان طبیعی مانند کفشدوزک هفت نقطه‌ای، مگس‌های سیرفیده، لارو بالتوری سبز و زنبورهای براکونیده در جمعیت مقابله شته‌ها موثر هستند. بهترین روش مقابله و مقابله آفت شته استفاده از سموم شیمیایی است. به این منظور از ترکیبات روغنی همراه با سم اتیون استفاده کنید و اگر شدت حمله شته‌ها بالا بود از سموم آبامکتین، پریمیکارب، دیکلروس و استامی پراید استفاده نمایید.

شته‌ها گونه‌های متفاوتی دارد که یکی از آنها شته خالدار هلو است و بر روی شاخه‌های اصلی و تنه درخت هلو دیده می‌شود. این آفت روی درخت عسلک زیادی ترشح می‌کند و مشاهده خواهید کرد که خاک زیر درخت بسیار خیس است. این حشره از شیره گیاهی به مقدار فراوان تغذیه می‌کند که در نتیجه آن رشد عمومی درخت با ضعف همراه می‌شود و برگ‌ها زرد می‌گردند. بیشترین خسارات این حشره در اواخر تابستان و اوایل پاییز رخ می‌دهند. عسلک تولید شده توسط شته خالدار برگ‌ها، میوه‌ها و شاخه‌ها را می‌پوشاند و باعث مسدود شدن راه تنفسی گیاه می‌شود.

کاهش تولید بار و تولید میوه نامرغوب از دیگر خسارات این حشره هستند. شته‌های خالدار روی پوست، تنه و سرشاخه تخم‌های فراوانی قرار می‌دهند که به شکل ورقه سیاه رنگ دیده می‌شوند. این حشره نسبت به دیگر گونه‌های شته اندازه بزرگتری دارد و به رنگ خاکستری با نقطه‌های سیاه رنگ دیده می‌شود. این آفت در بسیاری از مناطق ایران فعالیت دارد و علاوه بر هلو به درختان بادام، آلو، زردآلو و گوجه سبز حمله می‌کند.

برای مقابله و مبارزه با این آفت باید از سموم شیمیایی مالاتیون، پریمیکارب، دیازینون، تیومتون، اکسی دیتون متیل و انویدور استفاده کنید.

شپشک واوی هلو از انواع شپشک‌های سپردار بوده و یکی از مهمترین آفاتی است که بر روی عملکرد محصولات کشاورزی تاثیر می‌گذارد. این حشره در مقابل آب و رطوبت مقاومت بسیار بالایی دارد و مقابله آن کمی دشوار است. شپشک واوی قسمت‌های مختلف درخت‌ را تحت تاثیر قرار می‌دهد و امکان انتقال آن به سایر درختان وجود دارد. این حشره ابتدا به شاخه‌های کوچک، برگ‌ها و میوه‌ها حمله می‌کند و در صورت عدم رسیدگی به آن به تنه و ساقه اصلی درخت نیز حمله می‌کند.

شپشک واوی از سرعت بالایی در تکثیر برخوردار است و در تابستان از تخم‌های خود خارج می‌شود. از علائم خسارت این آفت می‌توان به از دست دادن شکل طبیعی و کوچک شدن میوه‌ها و ایجاد لکه‌های قرمز بر روی آنها اشاره کرد. در صورت جمعیت بالای شپشک واوی شاخه‌ها و در نهایت کل درخت از بین می‌رود.

هرس شاخه‌های آلوده و سوزاندن آنها، استفاده از دشمنان طبیعی مانند زنبور پارازیتوئید و سمپاشی برای مقابله و پیشگیری از حمله این آفت موثر هستند.

از دیگر آفات مهم درختان هلو شپشک نخودی هلو را می‌توان نام برد که حشره‌ای با شکل نیمکروی و به رنگ قرمز براق است. این حشره روی برگ‌ها و شاخه‌ها مستقر می‌شود و از شیره گیاهی درخت تغذیه می‌کند. شپشک نخودی در محل تغذیه عسلک از خود به جای می‌گذارد و زمینه را برای بروز بیماری‌های قارچی و باکتری‌هایی به وجود می‌آورد. اختلال در عمل تنفس، فتوسنتز و ضعف عمومی درخت از علائم و نشانه‌های خسارت این حشره هستند. تخم‌گذاری این حشره در اواسط خرداد ماه اتفاق می‌افتد و در اواسط تیر ماه حشرات از تخم‌ها خارج می‌شوند و به سمت میوه‌ها، برگ‌ها و سرشاخه‌ها حرکت می‌کنند. از راه‌های موثر برای درمان و مقابله این آفت می‌توان به هرس شاخه‌های آلوده و سوزاندن آنها، استفاده از دشمنان طبیعی مانند زنبورهای پارازیتوئید و کفشدوزک‌ها و مبارزه شیمیایی با سموم اتیون و دیازینون اشاره کرد.

برخی از آفات خسارت بیشتری به گیاه وارد می کنند که عبارتنداز:

از مخرب‌ترین آفات درختان میوه‌ هسته‌دار به کرم سرشاخه خوار می‌توان اشاره کرد که در بسیاری از مناطق میوه خیز کشور ظاهر می‌شود. این کرم اندازه کوچکی دارد و طول آن حداکثر به ۱۲ میلی‌متر می‌رسد. همچنین دارای رنگ خاکستری است و تخم‌های آن به رنگ زرد مایل به نارنجی و بیضوی شکل هستند. این حشره بر روی سرشاخه‌های جوان، برگ‌ها و روی میوه‌ها ۸۰ الی ۹۰ تخم می‌گذارد و خسارات زیادی به وجود می‌آورد. لارو سرشاخه خوار از جوانه‌ها، غنچه‌های باز شده، سرشاخه‌های نرم و میوه‌ها تغذیه می‌کند و پس از اتمام مرحله لارو روی شکاف درخت تبدیل به شفیره قهوه‌ای رنگ می‌شود. این لاروها سرشاخه‌ها را خشک می‌کنند و باعث ایجاد سرشاخه‌های فرعی می‌شوند.

جمع‌آوری میوه‌های آلوده و نابود کردن آنها، هرس بهاره درختان، استفاده از سموم موثر مانند دیازینون و کلرپیریفوس و استفاده از روغن پاشی بهاره همراه با کنه‌کش و شته‌کش روش‌های مقابله و مبارزه با این آفت هستند.

از دیگر آفات درخت هلو که خسارات زیادی به همراه دارد کرم برگ‌خوار است. درجه نابودکنندگی این حشره بسیار بالا بوده و خسارت جبران‌ناپذیری را برای کشاورزان به همراه می‌آورد. لاروهای برگ‌خوار درون خاک‌های آلوده تخم‌گذاری می‌کنند و به طور بسیار پنهان و مرموز به برگ‌ها حمله می‌کنند. دندانه‌دندانه شدن و خالی شدن تدریجی میان برگ‌ها از مهم‌ترین خسارت این آفت هستند. در واقع لارو کرم برگ‌خوار فعالیت خود را شبانه انجام می‌دهد.

روش تشخیص آفت هلو ایجاد رشته‌های نخ مانند سفید رنگ بر روی برگ‌ها است که به همدیگر تنیده شده‌اند و در صورت مشاهده چنین علامتی باید به سرعت برگ‌های گیاه را جدا کنید. حمله لاروهای برگ‌خوار به‌عنوان آفت برگ هلو به‌صورت دسته‌جمعی است و تغذیه خود را از سطح زیرین برگ آغاز می‌کنند. حشرات بالغ به میوه، طوقه و گل هلو نیز حمله می‌کنند و در نهایت باعث خشکیدگی و نابودی درخت می‌شوند.

شخم عمیق پس از برداشت محصول، کشت به‌موقع، وجین علف هرز، استفاده از یخ آب زمستانه، استفاده از دشمنان طبیعی مانند بالتوری و مگس پارازیتوئید، استفاده از تله فرمونی و استفاده از سموم موثر مانند فوزالن، تری کلروفن و دیازینون برای مقابله و مقابله با این آفت موثر هستند.

علاوه بر آفات برخی بیماری ها سبب خسارت به گیاه می شوند که عبارتند از:

لکه غربالی هلو از بیماری‌های شایع درختان میوه هسته‌دار مانند هلو است که باکتری Xanthomonas campestris عامل ایجاد آن شناخته می‌شود. این بیماری برگ‌ها، میوه‌ها، گل‌ها و سرشاخه‌های جوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و خسارات عمده‌ای به میوه‌ها و برگ‌ها وارد می‌کند. از علائم خسارت این بیماری می‌توان به ایجاد لکه‌های ریز رنگ‌پریده بر روی برگ و میوه اشاره کرد که اطراف لکه‌ها را هاله زرد رنگ در بر می‌گیرد و این لکه‌ها پس از مدتی نکروز می‌شوند و از بین می‌روند. برخلاف تصور خسارت زیادی توسط لکه غربالی به درختان هلو وارد نمی‌شود و می‌توان گفت که زیبایی و ظاهر میوه را از بین می‌برد و به همین دلیل باعث کاهش بازارپسندی میوه‌ها می‌شود.

لکه غربالی معمولا به درختان ضعیف و حساس حمله می‌کند و یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از حمله آن تقویت درختان است. مقابله با باکتری عامل بیماری، رعایت بهداشت باغی، سمپاشی زمستانه با ترکیب بردو و اکسی کلرور مس، استفاده از قارچ‌کش مانکوزب و کاپتان روش‌های مناسبی برای از بین بردن لکه غربال هستند.

شانکر هلو از بیماری‌های مهم و خسارت‌زا در باغات هلو شناخته می‌شود که آفتاب‌سوختگی و ضربات مکانیکی در تنه و شاخه درختان علت به وجود آمدن آن هستند. این بیماری توسط عوامل باکتریایی و قارچی ایجاد می‌شود و اولین علامت آن ترشح صمغ از شاخه و تنه درختان هلو است. عوامل بیماری از طریق زخم‌های تنه وارد پوست می‌شوند و در آنجا گسترش می‌یابند. اگر بیماری شانکر مقابله نشود باعث ضعف عمومی گیاه، مسدود شدن آوندها و در نهایت از بین رفتن درخت می‌شود.

جلوگیری از ایجاد زخم روی اندام‌های هوایی هلو، تغذیه مناسب، رعایت بهداشت باغ، استفاده از سموم مسی و روغن ولک در زمستان و مقابله با آفات مکنده راه‌هایی برای مبارزه و مقابله با این بیماری هستند. همچنین پیشنهاد می‌شود صمغ‌های روی درخت را از بین ببرید و با استفاده از محلول کلر یا مخلوط بردو محل ایجاد صمغ‌ها را ضدعفونی کنید.

سفیدک پودری یا سفیدک سطحی هلو از دیگر بیماری‌های حائز اهمیت درختان هلو است. این بیماری توسط قارچ Sphaerotheca pannosa به وجود می‌آید که در برگ‌های جوان و میوه‌ها مستقر می‌شوند. این قارچ دارای ریسه است که اندام مکنده دارند و با تغذیه از شیره گیاهی برگ و میوه باعث ایجاد خسارت می‌شوند. از علائم خسارت این بیماری می‌توان به ایجاد فرورفتگی، رنگ‌پریدگی و حالت چوب‌پنبه‌ای بر روی میوه‌ها اشاره کرد که باعث کاهش بازار پسندی میوه‌ها می‌شود. طی این بیماری بر روی برگ‌ها پوشش پودری سفید رنگ به وجود می‌آید و میزان فتوسنتز کاهش می‌یابد. در نتیجه ضعف عمومی گیاه رخ می‌دهد و میوه‌ها کوچک می‌مانند و ریزش پیدا می‌کنند. جالب است بدانید گل‌های رز میزبان اصلی عامل بیماری سفیدک پودری هستند و باغاتی که گل‌های رز در اطراف خود دارند بیشتر در معرض این بیماری قرار می‌گیرند.

شدت بالای آلودگی بیماری باعث حمله‌ور شدن قارچ به سرشاخه‌ها می‌شود و برای درمان و مقابله آن باید از ترکیبات گوگردی استفاده کنید. مبارزه شیمیایی با سموم کاپتان، مانکوزب و پنکونازول، سیدلی تاپ، داگونیس و میراویس دو راه‌های دیگری برای مقابله این بیماری شناخته می‌شود.

از دیگر بیماری‌های قارچی درختان هلو می‌توان به پوسیدگی ریشه اشاره کرد که به درختان خسارت وارد می‌کند. این قارچ‌ها با حمله به ریشه درختان هلو باعث از بین بردن سیستم‌های آوندی می‌شوند و تبادلات مواد غذایی و آب را دچار اختلال می‌کنند و در نتیجه ریشه درخت از بین می‌رود. به دلیل این که این بیماری ریشه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در خاک اتفاق می‌افتد باغداران دیر متوجه آن می‌شوند و برای همین اهمیت بسیار بالایی دارد.

درختان آلوده به این بیماری شادابی خود را از دست می‌دهند و با بالا رفتن دمای هوا حالت پژمرده به خود می‌گیرند. از علائم خسارت این بیماری می‌توان به ضعف عمومی درخت، ریزش برگ‌ها خارج از فصل و ریزش میوه‌ها اشاره کرد. یکی از مهمترین عوامل بروز این بیماری قارچ فیتوفتورا است که در قسمت‌های پایین‌تنه و روی طوقه خسارات خود را به شکل پوسیدگی به جای می‌گذارد. آبیاری غیراصولی، خاک سنگین و زهکشی نامناسب شرایط مطلوب برای بروز این بیماری هستند.

برای درمان بیماری پوسیدگی ریشه هلو از قارچ‌کش‌های متالاکسیل، کاربندازیم، فوزتیل آلومینیوم، تیوفانات متیل و ایپرودیون کاربندازیم و یونیفرم استفاده کنید.

از دیگر بیماری‌های حائز اهمیت درخت هلو بیماری زنگ هلو است که زیر سطح برگ زنگ‌ها و جوش‌های قهوه‌ای ایجاد می‌شود. عامل این بیماری نوعی قارچ است که در گرما و رطوبت به سرعت گسترش می‌یابد. در بین انواع درختان، درخت هلو بیشترین حساسیت را نسبت به این بیماری دارد و در اندام‌های هوایی میزان آلودگی بسیار بیشتر خواهد بود. این بیماری در اکثر مناطق ایران به‌ویژه استان مازندران بسیار گزارش شده است. علائم بیماری زنگ هلو در اواخر تابستان مشاهده می‌شود و در فصل پاییز به اوج خود می‌رسد.

از اولین علائم این بیماری می‌توان به زرد شدن تدریجی برگ‌ها اشاره کرد که تا پیش از اواسط پاییز ریزش می‌کنند. در دو طرف برگ لکه‌های زرد رنگ‌پریده به وجود می‌آید که به‌تدریج گسترش می‌یابند و به جوش‌های قهوه‌ای تبدیل می‌شوند. این لکه‌ها روی برگ هلو به‌صورت نامنظم و پراکنده دیده می‌شوند. بیماری زنگ می‌تواند شاخه‌ها را نیز تحت تاثیر قرار دهد و به‌صورت ضایعات خیس روی ساقه‌های جوان ظاهر ‌شود. در صورت آلوده شدن میوه‌ها نقاط قرمز تیره به طور پراکنده و رنگ‌پریده روی آنها ظاهر می‌شوند که اطراف نقاط را حاشیه سبز کمرنگ فرا می‌گیرد.

برای مقابله و درمان این بیماری روش بیولوژیکی ارائه نشده است و می‌توانید پیش از باز شدن جوانه‌ها از قارچ‌کش‌های مسی بردوفیکس یا قارچ‌کش اکسی کلرور مس استفاده کنید. قارچ‌کش‌های مانکوزب و داکونیل نیز برای مقابله با این بیماری موثر هستند. با توجه به این که شرایط آب و هوا تاثیر بالایی در رشد قارچ عامل بیماری دارد بهتر است درختان را در دره‌ها و نزدیکی شالیزارها که رطوبت بالایی دارد نکارید.

هلو از محصولات پرفروش و بازارپسند در کشور محسوب می‌شود که در برابر آفات و بیماری‌ها بسیار آسیب‌پذیر است. در مقاله امروز به تشخیص آفات و بیماری‌های هلو پرداخته شد و با توجه به راهکارهای مقابله و درمان می‌توانید با آنها مقابله کنید. اگر به دنبال روش تشخیص آفات و راهکارهای مقابله و درمان آنها هستید مشاورین متخصص در سایت باغبون به شما کمک خواهند کرد تا از خسارات وارده به محصولات شما جلوگیری شود. اپ و سایت باغبون مجهز به تیم متخصص در زمینه ارائه راهکار برای حفظ سلامت درختان و محصولات زراعی است و دانش خود را در اختیار باغداران و کشاورزان عزیز قرار می‌دهد.

جمع‌آوری میوه‌های آلوده و نابود کردن آنها، هرس بهاره درختان، استفاده از سموم موثر مانند دیازینون و کلرپیریفوس و استفاده از روغن پاشی بهاره همراه با کنه‌کش و شته‌کش روش‌های مقابله و مبارزه با این آفت هستند.