روش کاشت بادمجان + نکات مهم

بادمجان از صیفی‌جات کهن شناخته می‌شود و چندین قرن از کاشت آن در سراسر دنیا می‌گذرد. بومی هندوستان است. بادمجان از پرمصرف‌ترین محصولات کشاورزی است و برای کاشت آن روش‌های گوناگونی وجود دارد. بادمجان از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و مصرف بسیار بالایی دارد؛ به جز انواع زینتی حداقل سه گونه بادمجان در ایران بطور وسیع کشت می‌شود. بنابراین می‌توان با کشت این محصول سود قابل توجهی به دست آورد. برای آشنایی با صفر تا صد کاشت بادمجان تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

بادمجان گیاهی است که در مناطق گرم بصورت گیاه چند ساله و در مناطق معتدل و سرد بعنوان گیاه یکساله کشت می‌گردد. بادمجان گیاهی است حساس به سرما و نیازمند روزهای بلند و فصل رشد طولانی است. این گیاه گرما و نور کامل نیاز دارد. تا حدی شرایط سایه را تحمل می‌کند. خشکی را به خوبی می‌تواند تحمل کند اما باعث کاهش عملکرد می‌شود. انتخاب مکان مناسب برای کاشت بادمجان یکی از مهمترین مراحلی است که کشاورزان و باغداران باید به آن اهمیت بدهند. بادمجان در خاکی رشد می‌کند که توانایی نگهداری رطوبت را داشته باشد و از حاصلخیزی فراوانی برخوردار باشد و مواد آلی زیاد مناسب رشد بادمجان استامکان کاشت بادمجان در هر خاکی وجود دارد؛ اما بهترین خاک برای کاشت این گیاه خاک شنی لومی با 6/5-5/5 ph است که باید به خوبی زهکشی شده باشد. خاک کاشت بادمجان باید به طور دائم مرطوب و نمدار باشد؛ بنابراین باید در جایی به کاشت آن پرداخته شود که زمینه مناسب برای آبیاری گیاه وجود داشته باشد.

اقلیم ایران معمولا از شرایط خشک و نیمه‌خشک برخوردار بوده و برای آبیاری این گیاه باید از مالچ پلاستیکی و آبیاری قطره‌ای استفاده کرد. بادمجان از معدود گیاهانی است که در بسیاری از مناطق کشور کشت می‌شود و در این میان استان‌های خوزستان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، فارس، تهران، جیرفت، کهنوج، بوشهر و خراسان رضوی از مهم‌ترین استان‌های تولیدکننده این گیاه به شمار می‌روند. هر کدام از این مناطق به کشت نوعی از بادمجان می‌پردازند و می‌توان گفت که گونه‌های مختلفی از بادمجان در ایران وجود دارند.

زمان کاشت بذر و نهال بادمجان با توجه به اقلیم منطقه تعیین می‌شود. اگر منطقه گرمسیر باشد بهمن ماه و در مناطق معتدل پس از فروکش کردن سرما، آخر اسفند و فروردین ماه زمان مناسب کشت است و می‌توانید آن را در خزانه گرم نشا کنید و با گرم شدن هوا و در فصل بهار آن را به زمین اصلی انتقال دهید. در برخی مناطق کاشت بادمجان را در اوایل پاییز به شکل خزانه‌داری و زیر شاسی انجام می‌دهند. بهترین رشد بادمجان در دامنه دمایی 18 تا 25 درجه سانتیگراد است و توجه داشته باشید مدت زمان جوانه زدن بادمجان حدود ۲۰ تا ۲۵ روز است و بهترین زمان برای انتقال نشا زمانی است که ارتفاع آن به ۱۵ سانتی‌متر برسد. محصول نیز حدود ۱۳۰ تا ۱۶۰ روز طول می‌کشد تا برسد و در این میان باید تمام نکات جهت پرورش گیاه را انجام دهید تا به بهترین نتیجه برسید.

بادمجان از گیاهان پرمصرف و کاربردی محسوب می‌شود و نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان مشتریان زیادی دارد. همانطور که گفته شد در بسیاری از مناطق ایران به کشت بادمجان پرداخته می‌شود و در این میان استان‌های اصفهان، تهران و کرمان از مهم‌ترین تولیدکنندگان بادمجان در ایران شناخته می‌شوند. ایران با تولید ۷۴۰ هزار تن بادمجان رتبه پنجم تولیدکننده در جهان را کسب نموده است و کشاورزان زیادی از این راه به سود بسیار بالایی دست پیدا کرده‌اند.

در صورتی که گیاه بادمجان اصلاح شده باشد در هر هکتار ۲۵ الی ۳۵ تن محصول به دست می‌دهد و اگر پرورش گیاه در شرایط مساعد و مطلوب قرار گیرد از این میزان بیشتر خواهد رفت. بادمجان از معدود گیاهانی است که در زمان بسیار کم محصول می‌دهد و طی یک سال می‌توان مبلغ قابل توجهی از سرمایه خود را به دست آورد. عراق و امارات از مهم‌ترین کشورهای مقصد صادرات بادمجان در ایران به شمار می‌روند و اگر محصولات باکیفیت تولید کنید از کاشت و فروش بادمجان می‌توانید سود بالایی کسب کنید.

با توجه به اینکه بذر بادمجان برای جوانه‌‌زدن احتیاج به یک دوره استراحت طولانی دارد و جوانه‌زنی 10 تا 25 روز طول می‌کشد برای کاشت آن روش‌های مختلفی وجود دارد که عبارتند از:

کشاورزان اغلب برای کاشت بادمجان از بذر استفاده می‌کنند و به‌صورت مستقیم آن را در زمین اصلی می‌کارند. برای این کار باید بذرهای سالم و باکیفیت که عاری از بیماری و آسیب هستند انتخاب کنید. همانطور که گفته شد بادمجان از گیاهان گرمسیری محسوب می‌شود و پس از فروکش کردن سرما و زمانی که دمای هوا به ۱۵ الی ۲۱ درجه سانتیگراد رسید باید نسبت به کاشت آن اقدام کنید. در صورتی که بخواهید بادمجان را در مناطق سردسیر کشت کنید حتماً باید آنها را داخل گلخانه بکارید. یکی از روش‌های کاشت بادمجان از طریق بذر به‌صورت مستقیم است و در صورت مطلوب بودن شرایط آب و هوایی باید بذرها را به شکل مستقیم در زمین اصلی بکارید.

برای کاشت بادمجان از طریق نشا بذرها را در داخل سینی کشت و در دمای ۲۱ تا ۲۷ درجه سانتیگراد بکارید. عمق موردنیاز برای کاشت بذرها حدود ۱ تا ۲ سانتی‌متر است و بستر کشت باید از ترکیب پرلیت و کوکوپیت برخوردار باشد. بستری که باید از ترکیب کود دامی، کمپوست، کلش برنج و دیگر مواد مغذی و به عرض ۸۰ سانتی‌متر و ارتفاع ۱۵ سانتی‌متر آماده شود و پس از آن بذرهای بادمجان را بر روی نشا با فاصله ۶ سانتی‌متر از یکدیگر پخش کنید. در ادامه روی بذر‌ها با لایه‌ای نازک مخلوط خاک به ضخامت نیم سانتی‌متر پوشانده شود. سینی‌های کشت را به آرامی و به طور کامل آبیاری کنید و توجه داشته باشید که بذرها جابه‌جا نشوند. بهترین روش برای آبیاری بستر نشا استفاده از روش آبیاری قطره‌ای است.

زمانی که بسترهای کشت را آبیاری کردید آنها را توسط پلاستیک و توری با ارتفاع مناسب بپوشانید. نور کافی و حرارت مناسب از مهم‌ترین عوامل در جوانه‌زنی بذرها هستند. پس از حدود 10 الی ۲۵ روز بعد بذرها جوانه می‌زنند. انتقال نشا زمانی انجام می‌شود که گیاهچه به طول حدود 15 سانتیمتر و یا مرحله 5-6 برگی رسیده باشند.نشا بادمجان را در بهار و در ساعات خنک از شبانه‌روز در زمین اصلی انتقال دهید. گیاهان باید به طور منظم آبیاری شوند تا ریشه‌ها در خاک پیوند بخورند.

یکی دیگر از روش‌های کاشت بادمجان استفاده از گلدان است و برای این کار ابتدا باید بذر مناسب مانند ارقام بادمجان دلمه‌ای خریداری کنید. گلدان سفالی بزرگ بستر مناسبی برای کاشت بادمجان است و با توجه به این که این گیاه برای رشد به فضای کافی نیاز دارد گلدانی را انتخاب کنید که حدود ۳۰ سانتی‌متر عمق و ۲۰ لیتر ظرفیت داشته باشد. قبل از اقدام به کاشت باید گلدان را با آب گرم و صابون بشویید تا آفات بادمجان یا باکتری‌های مضر از بین بروند. گلدان را با خاک لومی شنی پر کنید.

در صورت استفاده از خاک باغی آن را با ترکیب قطعات خزه، ورمیکولیت و پرلیت زهکشی کنید. قبل از کاشت بستر گلدان را به طور کامل خیس کنید و سوراخی به عمق ۳ تا ۴ سانتی‌متر در آن ایجاد کنید. سپس بذر یا نشا بادمجان را درون آن قرار دهید و اطراف آن را کمی فشار دهید تا داخل خاک فیکس شوند. یک یا دو عدد نشا برای هر گلدان کافی است و فضای زیادی برای رشد گیاه به وجود می‌آید. گلدان را در محیطی با دمای ۲۵ تا ۳۵ درجه سانتیگراد قرار دهید و توجه داشته باشید از نور کافی خورشید برخوردار باشد. هر چه هوا گرمتر باشد گیاه بادمجان به آب بیشتری نیاز دارد و باید دفعات آبیاری را افزایش دهید.

بادمجان گونه‌های بسیار مختلفی دارد که برخی به‌عنوان صیفی‌جات و برخی بادمجان زینتی شناخته می‌شوند. انواع بادمجان برای کاشت عبارتند از:

رایج‌ترین و محبوب‌ترین گونه بادمجان که در بسیاری از مناطق ایران کشت می‌شود بادمجان قلمی است. این بادمجان به رنگ مشکی و بنفش وجود دارد و شکل آن قلمی و باریک است. میوه‌های بادمجان قلمی حدود ۳۰ تا ۳۵ سانتی‌متر طول و ۵ سانتی‌متر عرض دارند. این گونه به کشور مصر تعلق دارد و به دلیل مزه شیرین و پوست نازک از محبوب‌ترین گونه‌ها در سراسر دنیا به شمار می‌رود.

بادمجان دلمه‌ای که آن را با نام بادمجان آمریکایی نیز می‌شناسند از دیگر گونه‌های محبوب است که در ایران کشت وسیعی را به خود اختصاص می‌دهد. این بادمجان به رنگ بنفش متمایل به قرمز یا مشکی دیده می‌شود و فرم گرد و درشتی دارد به طوری که عرض آن دو برابر طول بادمجان است. گونه سفید این بادمجان نیز وجود دارد و در برخی از مناطق ایران کشت می‌شود.

از دیگر بادمجان‌های خوشمزه بادمجان ببری قلمی است که بافت بسیار تردی دارد و سرشار از مواد مغذی است. ظاهر این بادمجان با سایر بادمجان‌ها فرق دارد و به رنگ بنفش با رگه‌های سفید دیده می‌شود. یکی از مهمترین ویژگی‌های این گونه باردهی آن پس از ۹۰ روز است و سود خوبی می‌توان از آن به دست آورد.

از دیگر بذرهای بادمجان پرطرفدار بادمجان سیلندری است که طعم بسیار شیرین و تردی دارد. این بادمجان از گونه‌های پرمحصول محسوب می‌شود و میوه‌های زیادی می‌توان از آن به دست آورد. رنگ بادمجان سیلندری مشکی است و در نور می‌درخشد. همچنین طول آن به ۳۰ سانتی‌متر می‌رسد و از بلندترین میوه‌های بادمجان شناخته می‌شود.

بادمجان دلمه‌ای سفید، بادمجان دلمه‌ای مشکی، بادمجان دلمه‌ای ژاپنی، بادمجان ترکی، بادمجان درختی، بادمجان ژاپنی، بادمجان سفید گلدانی و انواع بادمجان قلمی در رنگ‌های زرد، سفید و سیاه از دیگر بذرهای محبوب این گیاه هستند و به طور پراکنده در نقاط مختلف ایران و جهان کشت می‌شوند.

پیش از کاشت بادمجان باید به نکات مهمی توجه کنید که عبارتند از:

یکی از مهمترین فاکتورها برای رشد و پرورش مطلوب بادمجان خاک مناسب است. همانطور گفته شد خاک شنی لومی با ph بین ۵/۵ تا 5/6 بهترین خاک برای کشت بادمجان است. این خاک ویژگی‌های مطلوب برای پرورش بادمجان مانند قدرت نگهداری رطوبت و حاصلخیزی زیاد را دارد و به تغذیه گیاه می‌پردازد. توجه داشته باشید خاک باید از عمق و زهکشی خوبی برخوردار باشد.

گیاه بادمجان برای رشد و پرورش به آب زیادی نیاز دارد و خاک آن باید دائماً مرطوب باشد. در صورتی که آب کافی به گیاه نرسد شکوفه‌های انتهایی آن پوسیده می‌شوند و میوه‌ها بدشکل خواهند شد. برای آبیاری این گیاه در تابستان هر ۳ الی ۴ روز یک بار و در بهار و پاییز هر ۶ الی ۸ روز یک بار اقدام کنید. خاک باید حداقل تا عمق ۴۵ سانتی‌متر خیس شود. سیستم آبیاری قطره‌ای و آبیاری نشتی از بهترین روش‌ها برای آبیاری بادمجان هستند و برای این که رطوبت به طور یکنواخت پخش شود از پلاستیک یا مالچ استفاده کنید.

گیاه بادمجان به مواد غذایی زیادی نیاز دارد و سریعاً آنها را از خاک جذب می‌کند. در هر هکتار حدود ۳۰ الی ۴۰ تن از کودهای دامی پوسیده شده استفاده کنید. در صورت ضعیف بودن خاک یا شنی بودن زمین در هر هکتار ۴۰ الی ۷۰ تن کود دامی باید مصرف شود. کودهای کامل ازت، پتاسیم و فسفر برای پرورش بادمجان موردنیاز هستند.

برای داشتن میوه‌های بادمجان با کیفیت بالا و رنگ شفاف‌تر باید شاخه‌‌های ضعیف وکم رشد و برگ گیاه را هرس کنید. در هرس هر بوته سه شاخه نگهدارید و شاخه‌های اضافه را حذف کنید. همچنین هرس برگ باعث می‌شود نورسانی و گردش هوا بهتر انجام شود و عوامل آفات و بیماری شرایط رشد مناسب نداشته باشند. هرس نوک سرشاخه بوته‌ها باعث می‌شود میوه دهی در قسمت‌های زیرین گیاه افزایش پیدا کند.

برداشت بسته به سلیقه مصرف کننده، هنگامی که اندازه میوه بادمجان به یک سوم اندازه نهایی آن می‌رسد یا حدود 10 الی 12 سانتیمتر میوه انجام می‌‌شود. میوه باکیفیت سفت، درخشان و بدون آسیب است و بازارپسندی فراوانی دارد. از نگه داشتن میوه رسیده بر روی بوته بیش از حد خودداری کنید؛ زیرا میوه کیفیت خود را از دست می‌دهد.

بادمجان از گیاهان پرمصرف و بازارپسند شناخته می‌شود و کشاورزان زیادی به کاشت آن علاقمند هستند. در سایت و انجمن تخصصی کشاورزی باغبون مشاوره‌های تخصصی شامل آموزش کاشت بادمجان به کشاورزان و باغداران عزیز ارائه می‌شود و برای برداشت محصولات باکیفیت می‌توانید هم اکنون با ما تماس بگیرید. همچنین از طریق سایت و اپ باغبون می‌توانید محصولات باکیفیت مانند بذر بادمجان و سایر ابزار لازم جهت کاشت و پرورش این گیاه را با مناسب‌ترین قیمت تهیه کنید.

بهترین خاک برای کاشت این گیاه خاک شنی لومی است که باید به خوبی زهکشی شده باشد و باید به طور دائم مرطوب و نمدار باشد.

دمای ۲۱ تا ۲۷ درجه سانتیگراد و عمق حدود ۱ تا ۲ سانتی‌متر

هر هکتار حدود ۳۰ الی ۴۰ تن از کودهای دامی نیاز دارد و در صورت ضعیف بودن خاک یا شنی بودن زمین در هر هکتار ۴۰ الی ۷۰ تن کود دامی باید مصرف شود.